ทางการเวียดนามจับกุม บล็อกเกอร์เวียดนามที่หายตัวไปในไทยเมื่อเม.ย. 66 แล้ว

ครอบครัวของบล็อกเกอร์และยูทูบเบอร์ชาวเวียดนามที่หายตัวไปอย่างลึกลับในประเทศไทยเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา กล่าวกับสำนักข่าวเรดิโอฟรีเอเชียว่า ทางการเวียดนามจับกุมตัวเขาได้เป็นที่เรียบร้อยแล้ว

ข้อความในจดหมายที่ส่งถึงครอบครัวของ ดวง วาน ไถ (Duong Van Thai) ระบุว่า รัฐมนตรีกระทรวงความมั่นคงสาธารณะแห่งเวียดนามยืนยันการจับกุมตัวดวง วาน ไถ พร้อมให้ข้อมูลว่าเขาอยู่ระหว่างการถูกคุมขังและถูกตั้งข้อกล่าวหาว่ากระทำความผิดฐาน “สร้างโฆษณาชวนเชื่อต่อต้านรัฐ” ซึ่งละเมิดประมวลกฎหมายอาญามาตรา 117 ของเวียดนาม ด้านองค์กรด้านสิทธิมนุษยชนกล่าวว่ารัฐบาลเวียดนามมักใช้ข้อกฎหมายนี้เพื่อปิดปากผู้ที่มีความคิดเห็นทางการเมืองแตกต่างจากรัฐ

ดวง ถี่ หลู (Duong Thi Lu) มารดาของ ดวง วาน ไถ ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวเรดิโอฟรีเอเชียภาคภาษาเวียดนามว่าเอกสารที่ตนได้รับจากเจ้าหน้าที่เป็นข่าวแรกเกี่ยวกับบุตรชาย นับตั้งแต่เขาหายตัวไปจากบ้านพักในกรุงเทพมหานครเมื่อวันที่ 13 เมษายนที่ผ่านมา ซึ่งหลายคนเชื่อว่าเขาถูกลักพาตัว

อย่างไรก็ตาม ทางการเวียดนามไม่ได้ยอมรับหรือปฏิเสธเรื่องการลักพาตัว ดวง วาน ไถ รวมถึงการนำตัวเขากลับสู่ประเทศเวียดนาม

ดวง วาน ไถ ลี้ภัยการเมืองจากเวียดนามมาอาศัยอยู่ในประเทศไทยตั้งแต่ปี 2562 เพราะกลัวการถูกดำเนินคดีจากการโพสต์ข้อความและวิดีโอวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลเวียดนามรวมถึงผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์ลงในเฟซบุ๊กและยูทูบ ดวง วาน ไถ ได้รับสถานะผู้ลี้ภัยจากสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) ซึ่งมีที่ตั้งอยู่ในกรุงเทพมหานคร

ข้อความในเอกสารที่ส่งถึงมารดาของดวง วาน ไถ ระบุว่าเขา “รวบรวมข้อมูลและเอกสารเพื่อแก้ไขและเขียนบทความ บันทึกคลิปวิดีโอที่มีเนื้อหาขัดต่อกฎหมาย และเผยแพร่บทความรวมถึงคลิปวิดีโอเหล่านั้นบนอินเทอร์เน็ต โดยการกระทำดังกล่าวเป็นการละเมิดประมวลกฎหมายอาญามาตรา 117”

ข้อความในเอกสารระบุเพิ่มเติมว่าเขาอาจถูกคุมขังที่ทัณฑสถาน บี 14 ในกรุงฮานอย เมืองหลวงของเวียดนามจนถึงวันที่ 12 สิงหาคมที่จะถึงนี้ นอกจากนี้ ข้อความในเอกสารยังระบุว่าที่อยู่ถาวรของเขาคือ กรุงฮานอย ส่วนที่อยู่ในไทยนั้นเป็น “ที่อยู่ปัจจุบัน”

เอกสารยืนยันการจับกุมตัว ดวง วาน ไถ ไม่ได้ระบุสถานที่และเวลาการควบคุมตัว และสำนักข่าวเรดิโอฟรีเอเชียรายงานว่าหลายวันหลังจากการหายตัวไปของเขา ตำรวจเวียดนามระบุว่าพวกเขาควบคุมตัวดวง วาน ไถ ได้ขณะที่เขาพยายามเดินทางกลับเข้าประเทศเวียดนามโดยผิดกฎหมาย

เรียกร้องให้ปล่อยตัว

กลุ่มเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชนเรียกร้องให้มีการปล่อยตัว ดวง วาน ไถ โดยทันที นับตั้งแต่เขาหายตัวไป

องค์กรต่าง ๆ อาทิ ฮิวแมนไรท์วอทช์ (Human Rights Watch), องค์การนิรโทษกรรมสากลหรือแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล (Amnesty International), นักข่าวไร้พรมแดน (Reporters Without Borders) และคณะกรรมการคุ้มครองผู้สื่อข่าว (Committee to Protect Journalists) ร่วมกันประณามรัฐบาลเวียดนามเรื่องการจัดการคดีของดวง วาน ไถ

ฟิล โรเบิร์ตสัน รองผู้อำนวยการฮิวแมนไรท์วอทช์ประจำภาคพื้นเอเชีย กล่าวว่า “กรณีที่เกิดขึ้นชัดเจนว่าเป็นการปราบปรามข้ามชาติ” และเจเน็ต เยลเลน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังของสหรัฐอเมริกาควรหยิบยกประเด็นนี้ขึ้นมาพูดคุยระหว่างเดินทางเยือนเวียดนามสัปดาห์นี้

“การกระทำที่อุกอาจและยอมรับไม่ได้นี้ของรัฐบาลเวียดนามแสดงให้เห็นอีกครั้งว่าแนวคิดเรื่องการละเมิดสิทธิมาอย่างยาวนานของรัฐบาลเวียดนามทำให้เวียดนามกลายเป็นหนึ่งในประเทศที่มีปัญหาเรื่องการละเมิดสิทธิที่แย่ที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้” ฟิล โรเบิร์ตสัน กล่าว “รัฐบาลเวียดนามควรกล่าวขอโทษต่อสาธารณะไปยังประเทศไทย เพราะการกระทำนี้ถือว่าละเมิดอำนาจอธิปไตยของไทยอย่างชัดเจน”

ฟิล โรเบิร์ตสัน ระบุเพิ่มเติมว่า ดวง วาน ไถ สมควรได้รับอิสรภาพโดยทันที พร้อมเรียกร้องให้กลุ่มบุคคลที่มีส่วนร่วมในการลักพาตัวเขาต้องได้รับโทษตามกฎหมาย

โจ ฟรีแมน รักษาการรองผู้อำนวยการระดับภูมิภาคด้านการสื่อสารประจำแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล กล่าวว่า ข้อกล่าวหาเรื่องการลักพาตัว ดวง วาน ไถ แสดงให้เห็นว่า “ภัยอันตรายที่แท้จริงคือ กลุ่มคนที่กล้าแสดงความคิดเห็นเป็นปรปักษ์ต่อรัฐบาลเวียดนาม ไม่ว่าจะโดยซึ่งหน้า ที่บ้าน หรือขณะกำลังมองหาที่ปลอดภัยในประเทศอื่นที่อยู่ในภูมิภาคเดียวกัน เช่น ประเทศไทย”

ภาพดวง วาน ไถ บล็อกเกอร์ชาวเวียดนาม ขณะจะขี่รถมอเตอร์ไซค์ฟีโน ของเขาออกไป ในกรุงเทพฯ (ภาพจากกล้องวงจรปิด)

โจ ฟรีแมน เรียกร้องให้ทางการไทยเริ่มต้นการสืบสวนสอบสวนเพื่อหาสาเหตุว่า ดวง วาน ไถ หายตัวจากประเทศไทย และถูกพบอีกครั้งที่ประเทศเวียดนามได้อย่างไร การสืบสวนสอบสวนคดีดังกล่าวจะช่วยย้ำให้เห็นชัดเจนว่า มีการกระทำที่ละเมิดพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. 2565 ที่เพิ่งมีผลบังคับใช้ในประเทศไทยเมื่อไม่นานมานี้

ทนายความในกรุงฮานอย ซึ่งไม่ต้องการเปิดเผยชื่อเนื่องด้วยเหตุผลด้านความปลอดภัย กล่าวกับเรดิโอฟรีเอเชียว่า การประกาศควบคุมตัวและดำเนินคดีของนายดวง วาน ไถ ที่ส่งถึงครอบครัวของเขานั้นขัดแย้งต่อกฎหมายการควบคุมตัวผู้กระทำความผิดและประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

“ตำรวจมีหน้าที่แจ้งต่อครอบครัว[ของผู้ถูกควบคุมตัว]ทันทีที่เริ่มกระบวนการควบคุมตัวและพิจารณาคดีของจำเลย หลังจากนั้นจึงควบคุมตัวเขาไปฝากขัง” ทนายความระบุ

กรณีการหายตัวไปของดวง วาน ไถ คล้ายกับกรณีที่เกิดขึ้นกับ เจือง ซุย เญิ๊ต (Truong Duy Nhat) บล็อกเกอร์และนักข่าวเรดิโอฟรีเอเชียชาวเวียดนามที่ยื่นขอสถานะผู้ลี้ภัยในไทย แต่กลับหายตัวไปในปี 2562 หลังจากนั้น เขาปรากฏตัวอีกครั้งที่เวียดนามและถูกพิพากษาจำคุก 10 ปี ในข้อหา “ใช้อำนาจและตำแหน่งในทางมิชอบ ขณะอยู่ในหน้าที่”

บล็อกเกอร์ชาวเวียดนาม Duong Van Thai ถูกจับในเวียดนามเมื่อเร็ว ๆ นี้หลังจากหายตัวไปในประเทศไทย (สกรีนช็อตจากวิดีโอ YouTube) ในภาพหน้าจอนี้จากภาพจากกล้องรักษาความปลอดภัย บล็อกเกอร์ Duong Van Thai กำลังสำรองรถมอเตอร์ไซค์ Fino ของเขาในกรุงเทพฯ (ภาพจากกล้องวงจรปิด)

เรดิโอฟรีเอเชีย สำนักข่าวร่วมเครือเบนาร์นิวส์ ร่วมรายงาน