นักเคลื่อนไหวกัมพูชา : ไทยส่งตัวเพื่อนร่วมอุดมการณ์สองคนกลับประเทศ

นักเคลื่อนไหวฝ่ายตรงข้ามรัฐบาลกัมพูชา กล่าวในวันพุธนี้ว่า นักเคลื่อนไหวสองคน ซึ่งเป็นพันธมิตรกับพรรคกู้ชาติกัมพูชา (Cambodia National Rescue Party - CNRP) ถูกเจ้าหน้าที่ไทยจับตัวและส่งกลับไปยังประเทศกัมพูชา หลังจากที่สมเด็จอัครมหาเสนาบดีเดโช ฮุน เซน นายกรัฐมนตรีกัมพูชา ประกาศให้จับกุมตัวหนึ่งในสองบุคคลนั้น ซึ่งได้วิพากษ์วิจารณ์ด้วยบทกลอนทางเฟซบุ๊ก

เจ้าหน้าที่ของไทยได้จับกุมตัวนายเวือน วาสนา และนายเวือง ซอมนัง ขณะที่บุคคลทั้งสองกำลังกลับไปอพาร์ตเมนต์แห่งหนึ่งในกรุงเทพ เมื่อวันจันทร์นี้ และได้เรียกเงินเพื่อประกันตัวคนทั้งสอง นักเคลื่อนไหวอีกสองคนกล่าวกับเรดิโอฟรีเอเชีย หน่วยงานร่วมเครือเบนาร์นิวส์

เมื่อวันอังคารนี้ นายเวือน วาสนา ได้ใช้บัญชีเฟซบุ๊กส่วนตัว ในชื่อ Kranhoung Preylang เพื่อโพสต์กลอนบทหนึ่งชื่อ “ฮุน เซน เป็นคนทรยศ” บนหน้าเฟซบุ๊กของนายกฯ ฮุน เซน กลอนบทนั้นวิพากษ์วิจารณ์นายกฯ ฮุน เซน ที่ได้แก้ไขรัฐธรรมนูญของกัมพูชาว่า ถือเป็น “การทำลายประเทศ”

บทกลอนดังกล่าว ยังกล่าวหานายกฯ ฮุน เซน ด้วยว่า ยอมให้มีการทำลายป่าของกัมพูชาเกิดขึ้นในระหว่างการบริหารประเทศ

นายกฯ ฮุน เซน โต้ตอบบทกลอนของนายเวือน วาสนา อย่างทันควัน โดยเรียกบทกลอนนั้นว่า เป็นการแสดงถึง “ทฤษฎีสุดโต่ง” และเรียกร้องให้จับกุมตัวเขาผู้นี้ ตามรายงานของหนังสือพิมพ์ขแมร์ไทม์

นายเวือน วาสนา นักเคลื่อนไหววัย 35 ปี สังกัดพรรคกู้ชาติกัมพูชาได้สถานะผู้ลี้ภัยจากยูเอ็นเอชซีอาร์ และอาศัยอยู่ในไทย ส่วนข้อมูลเกี่ยวกับนายเวือง ซอมนัง นั้น ไม่เป็นที่แน่ชัดนัก และนายกฯ ฮุน เซน ไม่ได้สั่งให้จับตัวแต่อย่างใด

เอือ นริธ เพื่อนนักเคลื่อนไหวสังกัดพรรคเดียวกัน ผู้ที่กำลังขอลี้ภัยในประเทศไทย กล่าวว่า เขาได้ร่วมกับองค์การสหประชาชาติและกลุ่มสิทธิมนุษยชนต่าง ๆ เพื่อระดมเงินประกันตัวบุคคลทั้งสอง แต่ทางการไทยได้ส่งตัวคนทั้งสองกลับไปยังกัมพูชาอย่างลับ ๆ แล้ว

“เราได้พยายามอย่างดีที่สุดแล้ว แต่คนทั้งสองถูกส่งตัวกลับอย่างเงียบ ๆ น่าเสียดายที่ตอนนี้คนทั้งสองได้ถูกส่งตัวกลับไปแล้ว” เอือ นริธ กล่าวกับเรดิโอฟรีเอเชีย

แม้จะเกิดกรณีจับกุมตัวคนทั้งสองขึ้น แต่นายเอือ นริธ ผู้เป็นที่ต้องการตัวของทางการกัมพูชา ในข้อหายุยงปลุกปั่น กล่าวว่า เขายังจะสนับสนุนพรรคฝ่ายค้านต่อไป

“ผมได้สละเสรีภาพของตัวเอง และถูกกักขังมาสองสามครั้งแล้ว ผมจะยืนหยัดเพื่อประเทศชาติต่อไป และจะไม่เห็นแก่ตัวเอง” เขากล่าว

นักเคลื่อนไหวสังกัดพรรคกู้ชาติกัมพูชาคนที่สอง ผู้ยืนยันข่าวการจับกุมตัวและการส่งตัวคนทั้งสองกลับกัมพูชา ขอที่จะไม่เปิดเผยชื่อ เพราะกำลังร่วมมือกับสหรัฐฯ เพื่อประกันความปลอดภัยนายเวือน วาสนา และนายเวือง ซอมนัง

เรดิโอฟรีเอเชีย ไม่สามารถติดต่อขอความเห็นจากเจ้าหน้าที่ของไทยได้ในวันพุธนี้ แต่เมื่อวันอังคารที่ผ่านมา พล.ต.ท. ภาคภูมิภิภัทฒ์ สัจจพันธุ์ รองผู้บัญชาการสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง ได้บอกเบนาร์นิวส์ หน่วยงานในสังกัดเรดิโอฟรีเอเชียว่า “[เรา]ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับบุคคลเหล่านี้”

เรดิโอฟรีเอเชีย ไม่สามารถติดต่อ ชาย คิม คูน โฆษกตำรวจแห่งชาติของกัมพูชา เพื่อขอความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้ได้เช่นกัน

นักเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชนคนหนึ่ง ได้กล่าววิพากษ์วิจารณ์การกระทำของรัฐบาลไทย

“การที่ทางการไทยส่งตัวผู้ลี้ภัยที่เป็นที่รู้จักดีสองคนนี้กลับกัมพูชา เป็นสิ่งที่แย่มากและยอมรับไม่ได้ และเป็นการละเมิดข้อผูกพันของไทยอย่างสิ้นเชิงในการคุ้มครองผู้ลี้ภัย” ฟิล โรเบิร์ตสัน รองผู้อำนวยการภาคพื้นเอเชีย องค์กรฮิวแมนไรท์วอทช์ กล่าว

“การส่งตัวชายสองคนนี้กลับไปเผชิญการถูกกดขี่ข่มเหง และเป็นไปได้มากด้วยว่าจะถูกทารุณและทรมานขณะถูกคุมตัว รัฐบาลไทยแสดงให้เห็นว่าให้ความสำคัญกับการใช้ชีวิตคนเพื่อแลกเปลี่ยนผลประโยชน์ มากกว่าการรักษาหน้าที่ของรัฐบาลในการปกป้องสิทธิของผู้ลี้ภัย” เขากล่าว

ศาลฎีกาของกัมพูชาได้สั่งยุบพรรคกู้ชาติกัมพูชา เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2560 สองเดือนหลังจากจับกุมตัวนายเขม โสกา ประธานพรรค ในข้อหาวางแผนโค่นล้มรัฐบาล นับแต่นั้นมา ผู้สนับสนุนพรรคจำนวนมากได้ถูกคุมขัง รอกระบวนการที่สลับซับซ้อนและยาวนานทางกฎหมาย ซึ่งล่าช้าลงไปอีกเพราะข้อจำกัดเกี่ยวกับโควิด-19

การยุบพรรคดังกล่าวเกิดขึ้น เมื่อนายกฯ ฮุน เซน สั่งดำเนินการปราบปรามบรรดาฝ่ายค้านทางการเมืองของกัมพูชา สื่ออิสระ และองค์กรพัฒนาเอกชน อย่างกว้างขวางขึ้น ซึ่งทำให้พรรคประชาชนกัมพูชา (Cambodian People’s Party: CPP) ชนะที่นั่งทั้งหมด 125 ที่นั่งในรัฐสภา ในการเลือกตั้งเมื่อเดือนกรกฎาคม 2561 และทำให้กัมพูชาถูกคว่ำบาตรโดยสหรัฐ และถูกระงับเอกสิทธิ์ทางการค้ากับสหภาพยุโรป

ไทยเป็นที่พักพิงสำหรับผู้ลี้ภัยจากประเทศเพื่อนบ้านมานานแล้ว แต่ได้ส่งตัวคนที่เสี่ยงต่อการถูกจำคุกหรือถูกทารุณกลับประเทศด้วย

เมื่อเดือนมกราคม 2562 นาย Truong Duy Nhat ผู้เคยเขียนข่าวรายสัปดาห์ให้แก่เรดิโอฟรีเอเชียภาคภาษาเวียดนาม และกำลังขอลี้ภัยการเมืองในไทย ถูกตำรวจไทยจับและถูกส่งตัวให้แก่ตำรวจเวียดนาม เขาถูกพาตัวข้ามพรมแดนเข้าไปในลาว และจากลาวกลับเข้าไปที่เวียดนาม และถูกจำคุกในเวียดนามเป็นเวลา 10 ปี ในข้อหาฉ้อโกงที่ดิน

และเมื่อเดือนธันวาคม 2561 ไทยได้ส่งตัว รัธ รอทท์ โมนี ประธานสหภาพคนงานก่อสร้างกลับไปยังกัมพูชา เขาผู้นี้เคยช่วยผลิตสารคดีเกี่ยวกับการค้าเซ็กซ์ให้กับรัสเซียทูเดย์ (Russia Today: RT) เครือข่ายโทรทัศน์ที่เป็นของรัฐบาลรัสเซีย หลังจากที่ถูกไทยส่งตัวกลับกัมพูชา รัธ รอทท์ โมนี อยู่ในคุกเป็นเวลาสองปี และจ่ายค่าปรับจำนวน 70 ล้านเรียล (565,000 บาท) ฐาน “ยุยงปลุกปั่น”